İş Zekası (Business Intelligence – BI), bir organizasyonun verilerini toplama, analiz etme, işleme ve bu verileri kullanarak stratejik, taktik ve operasyonel kararlar almasını sağlayan bir süreç ve teknoloji kapsamını ifade eder. İş Zekası, bir kuruluşun verilerini anlamak, analiz etmek ve optimize etmek için çeşitli araçlar, teknikler ve süreçlerin kullanılmasını içerir. Bu süreç, veri odaklı kararlar alarak iş performansını artırmak amacıyla gerçekleştirilir.
İş Zekası genellikle şu unsurları içerir:
- Veri Toplama: Organizasyonun farklı kaynaklardan gelen verileri toplaması. Bu veriler genellikle iş süreçleri, müşteri ilişkileri, finansal bilgiler, satış rakamları gibi çeşitli alanlardan gelir.
- Veri Analizi: Toplanan verilerin analizi, desenleri ve eğilimleri anlama sürecidir. Bu aşamada istatistiksel yöntemler, veri madenciliği teknikleri ve görselleştirmeler kullanılarak bilgi çıkarılır.
- Raporlama ve Görselleştirme: Analiz edilen verilerin anlaşılır ve etkili bir şekilde sunulması. Raporlar ve görselleştirmeler, karar vericilere hızlı bir şekilde bilgi sağlama amacını taşır.
- Karar Destek Sistemleri (KDS): İş Zekası sistemleri, karar alıcılarına daha iyi bilgilerle desteklenmiş kararlar alma olanağı tanır. KDS, veri analizi ve raporlama araçlarını içerir.
- Performans Yönetimi: İş Zekası, bir organizasyonun hedeflere ulaşma sürecini izleme ve değerlendirme yeteneğini içerir. Bu, performans göstergeleri (KPI’lar) aracılığıyla gerçekleşir.
İş Zekası, bir işletmenin rekabet avantajı elde etmesine, etkinlik ve verimliliğini artırmasına, maliyetleri düşürmesine ve stratejik hedeflere ulaşmasına yardımcı olabilir. Bu süreç, büyük miktarda veriyi anlamak ve bu veriyi bilgiye dönüştürmek için teknoloji, analitik yetenekler ve iş anlayışını bir araya getirir.