İlişkisel veri tabanı, verilerin tablolar aracılığıyla ilişkilendirildiği ve ilişkilerin düzenli bir yapı içinde tutulduğu bir veri tabanı türüdür. İlişkisel veri tabanları, ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri (RDBMS) tarafından yönetilir. İlişkisel veri tabanları, birçok kurumsal uygulama ve bilgi sistemi için temel veri depolama çözümlerinden biridir.
İşte ilişkisel veri tabanlarının temel özellikleri:
- Tablo Yapısı: Veriler, tablolar adı verilen düzenli yapılar içinde depolanır. Her tablo belirli bir konu veya varlık türüne odaklanır ve bu tablolarda ilgili veri alanları bulunur.
- İlişkiler: Tablolar arasında ilişkiler kurularak veri entegrasyonu sağlanır. Bu, veri bütünlüğünü korumak ve veriler arasındaki bağlantıları düzenli bir şekilde sürdürmek için kullanılır.
- Anahtarlar: Her tabloda, o tablodaki her bir kaydı benzersiz şekilde tanımlayan bir veya daha fazla anahtar bulunur. Bu anahtarlar, tablolardaki kayıtları birbirinden ayırt etmek için kullanılır.
- SQL (Structured Query Language): İlişkisel veri tabanlarına erişim ve sorgulama için kullanılan standart dil SQL’dir. SQL, veritabanından bilgi çekmek, güncellemek, eklemek ve silmek için kullanılır.
- Normalizasyon: İlişkisel veri tabanlarında veri normalizasyonu, veri tablolarındaki bilgilerin tekrarlanmasını en aza indirerek veri bütünlüğünü artırmayı amaçlar. Bu, veri tabanlarının daha etkili ve düzenli olmasını sağlar.
- Güvenlik ve Yetkilendirme: İlişkisel veri tabanları, veri güvenliğini sağlamak için erişim kontrolleri ve yetkilendirme mekanizmaları sunar. Bu, sadece yetkili kullanıcıların belirli verilere erişmesini sağlar.
- Performans İyileştirmeleri: İlişkisel veri tabanları, performans optimizasyonu için endeksleme, sorgu optimizasyonu ve önbellekleme gibi mekanizmaları destekler.
- Veri Yedekleme ve Kurtarma: İlişkisel veri tabanları, veri kayıplarını önlemek için düzenli olarak yedekleme ve kurtarma işlemlerini destekler.
İlişkisel veri tabanları, geniş veri setlerini etkili bir şekilde yönetmek ve veri arasındaki ilişkileri sürdürmek için yaygın olarak kullanılır. En popüler ilişkisel veri tabanı sistemlerinden biri, Oracle Database, Microsoft SQL Server ve MySQL’dir.